7 Minuten

Bewerkt en klinisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Hechtingsproblematiek wordt geschat voor te komen bij maar 1% van de Nederlanders. Hoewel deze stoornis als zeldzaam wordt gezien, kan deze een groot effect hebben op het leven van het individu waarbij een hechtingsstoornis is gediagnosticeerd.

Hechtingsproblematiek beschrijft problemen die zich voordoen binnen de band tussen ouder en kind. Het gaat vaak om een negatieve interactie tussen ouder en kind waarbij weinig liefde wordt getoond, en het kind er vaak alleen voor stond. Wanneer deze problematiek ernstig is, kan deze overgaan tot een hechtingsstoornis waarbij het individu langdurig de effecten voelt van de hechtingsproblematiek. Een hechtingsstoornis uit zich in kenmerkend gedrag omtrent sociale bijeenkomsten en interpersoonlijke relaties.

Als kind ben je erg afhankelijk van je ouders. Zij beschermen je, houden je in leven, en helpen je bij jouw ontwikkeling. Is dit echter niet het geval, en heb je geen veilige en ondersteunende omgeving waarin jij bent opgegroeid, dan kan dit zich uiten in hechtingsproblemen.

Een hechtingsstoornis is een psychische stoornis die voortkomt uit negatieve gebeurtenissen tijdens de kinderjaren. Zo komt deze stoornis vaak voort uit situaties als verwaarlozing, adoptie, mishandeling, ouders met psychische aandoeningen of andere heftige gebeurtenissen tijdens de jeugd. Het kind voelt zich niet veilig in de thuisomgeving, en heeft het vertrouwen in volwassenen verloren. Bovendien heeft het kind niet van zijn of haar ouders geleerd hoe je op een gezonde manier sociale contacten legt. Als resultaat hecht het individu zich nu niet of weinig aan anderen uit zelfbescherming en angst.

Hechtingsstoornissen zijn er in verschillende soorten en maten. Hoe een hechtingsstoornis zich uit is volledig afhankelijk van de ervaringen die het individu heeft opgelopen met betrekking tot hechting in de kinderjaren. De cognitieve en fysieke ontwikkeling kan in verschillende mate negatief beïnvloed zijn.

Er zijn vier vormen van hechtingsproblematiek die kunnen worden onderscheiden. Bij onveilige hechting behandeling wordt gekeken binnen welke categorie de hechtingsproblematiek van het individu past.

Ambivalente hechting

Ambivalente hechting is een hechtingspatroon dat voortkomt uit specifiek gedrag van de ouders van het individu. De ouders stonden niet voor het individu klaar en waren in veel situaties overbezorgd. Door de wisseling en het gedrag van jouw ouders doen de volgende symptomen zich nu bij jou voor. Je hebt bij ambivalente hechting last van verlatingsangst. Daarnaast wisselen jou stemmingen vaak en vlug. In feite spiegel je onbewust het gedrag van jou ouders.

Gedesorienteerde hechting

Deze vorm van hechting komt voort uit hevige ervaringen als mishandeling, dreigementen en verwaarlozing door een vertrouwenspersoon of ouder. De desoriëntatie ontstaat doordat degene waaraan jij gehecht bent, en je veilig bij voelt, ook de bron van angst en misbruik is. Hierdoor vind je het moeilijk anderen te vertrouwen. Je probeert je te hechten aan anderen, maar probeert jezelf ook te beschermen voor eventuele pijnlijke situaties.

Vermijdende hechting

Dit type hechting ontstaat doordat ouders continu negatief reageerden op het doen en laten van het kind. Wanneer dit niet gepaard gaat met positieve feedback, neemt het kind onbewust afstand en hecht zich steeds minder aan zijn of haar ouders. In de volwassen jaren zal iemand veel zelfstandigheid vertonen en elke afhankelijkheid uit de weg gaan. De reden hiervoor is negatieve feedback te vermijden om een gevoel van afwijzing te voorkomen.

Hechtingsstoornis in volwassenen uit zich op andere manieren dan in kinderen. Omgaan met hechtingsproblemen in het dagelijks leven kan een hele opgave zijn. Bij veel volwassenen wordt weinig zelfvertrouwen of een laag zelfbeeld vastgesteld. Er kunnen verschillende psychische stoornissen voortkomen uit de hechtingsstoornis. Afhankelijk van de soort hechtingsproblematiek die heeft plaatsgevonden, kunnen er mentale stoornissen of problemen opkomen als burn-out, faalangst en depressie.

Kinderen uiten de hechtingsstoornis op een andere manier omdat kinderen nog sterk afhankelijk zijn van een ouder of verzorger. De hechtingsstoornis kind kenmerken verschillen ietwat van volwassenen.

Een kind kan bijvoorbeeld teruggetrokken gedrag vertonen, of juist heel erg zoeken naar een vertrouwenspersoon waaraan zij zich kunnen hechten. Wanneer zij zich dan aan de verkeerde persoon hechten kan dit alsmaar meer negatieve ervaringen opleveren, wat ook de hechtingsstoornis weer versterkt.

Een hechtingsstoornis kan moeilijk te herkennen zijn omdat veel symptomen ook kunnen worden toegeschreven aan andere stoornissen, gebeurtenissen, of gedragingen. Hoe iemand een hechtingsstoornis uit is daarnaast geheel afhankelijk van het type hechtingsproblematiek en de persoonlijkheid van het individu. Wel zijn er een aantal symptomen en kenmerken die bij zowel kinderen als volwassenen voorkomen.

  • Wantrouwen naar anderen toe. Vooral het wantrouwen naar volwassenen toe is groot. Hij of zij gaat niet alleen contact met anderen uit de weg, maar praat ook weinig of niet over zijn of haar eigen gevoelens.
  • Ook kan het tegenovergestelde het geval zijn. Iemand probeert zich snel te hechten en laat bijvoorbeeld veel affectie zien. Dit uit noodzaak om een vertrouwenspersoon te hebben.
  • Verminderde concentratie.
  • Geen of weinig empathie omdat dit door zijn of haar ouders nooit is aangeleerd. Hier kunnen vriendschappen en relaties onder lijden.

Wanneer je denkt last te hebben van een hechtingsstoornis, kun je als eerste indicatie een hechtingsstoornis test doen. Zo kom je erachter of jouw symptomen kenmerkend zijn voor een hechtingsstoornis en of er genoeg aanleiding is om hulp in te schakelen.

Wil jij meer zekerheid en wil je weten of bij jou daadwerkelijk de diagnose hechtingsstoornis kan worden gesteld, dan is het raadzaam een arts of psycholoog te spreken. Vaak is de arts het eerste contact punt. De huisarts zal de verschillende symptomen die jij ervaart met jou bespreken, en aan de hand daarvan als dan niet de diagnose stellen.

Wordt er een diagnose hechtingsstoornis gesteld, dan zijn er verschillende behandelingen beschikbaar die symptomen verminderen, het dagelijks functioneren kunnen verbeteren, en onveilige hechting volwassenen herstellen kunnen. 

Reactieve hechtingsstoornis volwassenen kunnen op meerdere manieren worden behandeld. Over het algemeen gaat de onveilige hechting behandeling in op de oorzaak van de hechtingsstoornis door in te zoomen op de nare ervaringen omtrent hechting tussen kind en ouder.

De duur van de behandeling en het type behandeling is afhankelijk van de ernst en de oorzaak van de stoornis. Dit zal bij intake worden bepaald door de behandelend psycholoog.

Wanneer het om een hechtingsstoornis kind behandeling gaat, wordt vaak het gezin als geheel in behandeling genomen en gemonitord door een hulpverlener.

 

Schematherapie

Schematherapie is een onveilige hechting volwassenen therapie die bij stoornissen wordt gebruikt waar een negatieve ervaring aan ten grondslag ligt. Er wordt met de psycholoog samen gekeken welke ervaringen uit jouw verleden deze gedachten en gevoelens hebben veroorzaakt. Vervolgens wordt er dieper op die gedachten en gevoelens ingegaan om de exacte oorzaak van de problematiek te achterhalen. De gedachten kunnen daarna langzaam worden aangepast door anders te leren kijken naar het verband tussen oorzaak en gevolg.

EMDR bij hechtingsstoornis

EMDR is een techniek die wordt toegepast om ervaren trauma’s de grip op jouw leven te ontnemen. De hechtingstrauma kan niet worden ontdaan, echter kan het effect ervan wel zodanig worden afgezwakt dat je er minder last van hebt in het dagelijks leven. 

EMDR bij hechtingsstoornis is een therapie die door een psycholoog wordt uitgevoerd. Samen met de psycholoog bespreek je de nare gebeurtenis, terwijl je instructies opvolgt van de psycholoog. Een voorbeeld hiervan is het volgen van zijn of haar vinger.

Wanneer deze techniek herhaaldelijk wordt toegepast, train je de hersenen om de gedachte aan de hechtingstrauma niet jouw volledige aandacht te geven. Hierdoor komen ongewenste symptomen minder tot uiting.

Vaktherapie

Bij vaktherapie gaat het niet om praten, maar om doen. Door verschillende activiteiten uit te voeren, zoals dans, en verschillende vormen van kunst, bouwt het individu zijn of haar zelfvertrouwen op. Je leert op je eigen twee benen te staan en maakt zelf keuzes. Bovendien bieden zulke activiteiten aanleiding voor gezonde sociale interactie. Dit bouwt opnieuw het vertrouwen in hechting op.

Vaktherapie is ook bevorderlijk voor het leren aangeven van grenzen, iets waar veel mensen met hechtingsstoornis moeilijkheden mee ervaren. Spelenderwijs kun je leren wanneer iets je te veel is en hoe je dit op een gezonde manier kunt aangeven. Vaktherapie wordt ook dikwijls aan het hele gezin gegeven.

Wanneer je besluit in behandeling te gaan om de symptomen van jouw hechtingsstoornis te minimaliseren, is het belangrijk dat jij je op je gemak voelt op de behandellocatie. Balance biedt mensen met verschillende psychische stoornissen individuele behandeling aan in een hoogwaardig behandelcentrum in Europa. Zo kun jij, weg van de prikkels van het dagelijks leven, samen met een ervaren psycholoog werken aan gezondere denkpatronen en veilige gezonde hechting tussen jou en de mensen om jou heen.

Balance biedt klinieken in Marbella en Majorca in Spanje, Londen in het verenigd koninkrijk, of Zurich in Zwitserland. Meld je aan voor een intake gesprek en start een behandeling bij Balance waarin een psycholoog jou de tools geeft de controle over jouw leven te herpakken.