7 Minuten

Bewerkt en klinisch beoordeeld door THE BALANCE Team
Feit gecontroleerd

Heeft u wel eens last van een angstig gevoel? Dit is heel normaal en komt bij iedereen wel eens voor. Wanneer de angstige gevoelens echter de overhand nemen, en u continu last heeft van zenuwen dan kan dit op een angststoornis wijzen. Bij een angststoornis gaat het vaak om angst voor iets wat voor anderen iets kleins en onbelangrijks is. De angst is zo groot in verhouding dat het het dagelijks functioneren kan verstoren. Ook kan het voorkomen dat men helemaal niet weet waarom hij of zij zich angstig voelt.

Meer dan 1 miljoen mensen hebben binnen Nederland last van een angststoornis. Maar 25% van deze miljoen mensen weet echter dat zij een angststoornis hebben en zoeken actief naar behandeling. De andere 75% weet vaak niet dat hun symptomen het gevolg zijn van een angststoornis. Wat ook opmerkelijk is, is dat deze stoornis vaker bij vrouwen voorkomt dan bij mannen.

Er zijn veel verschillende angststoornissen waarbij het angstige gevoel op andere manieren kan worden geuit en voor een andere duur. Ook kan de intensiteit van de symptomen verschillen. De volgende angststoornissen komen veel voor binnen Nederland.

Een paniekstoornis is een type angststoornis waarbij er sprake is van een korte, hevige reactie op een bepaalde situatie die de angstgevoelens doet opwekken. De symptomen kunnen zo hevig zijn dat je bang bent de controle te verliezen. Dit creert alleen maar meer angst.

Faalangst Residentiële Behandeling Nederland

Bij een sociale angststoornis worden angstgevoelens alleen opgewekt in sociale situaties. U voelt zich niet op uw gemak wanneer u de aandacht krijgt van anderen. De angst is vaak voor negatieve reacties of meningen van anderen.

Heeft u last van een piekerstoornis? Dan houden de angst symptomen langer aan, al zijn ze minder heftig. De angst komt voort uit doodgewone aspecten van het leven zoals uw werk, gezondheid, etc. 

Angst overlevingsmechanisme zit in onze hersenen – uit oertijd – gaat gevaarlijke situaties uit de weg. Heel normaal. Wat maakt nu dat bij sommige mensen deze angst uit de hand loopt en een stoornis wordt? Een aantal factoren spelen hierbij een rol.

Uit onderzoek is gebleken dat het mechanisme in de hersenen waarbij angstgevoelens en symptomen worden gesignaleerd naar de rest van het lichaam verstoord, of uit balans is. De hersenen schatten het risico niet goed in waardoor je een angst reactie krijgt die erg heftig is in verhouding tot de situatie.

Een angststoornis is niet altijd gemakkelijk te herkennen. Het is niet voor niets dat 75% van de mensen met een angststoornis hier niet van op de hoogte zijn. Toch kan een angststoornis aan een aantal factoren herkend worden. 

Ten eerste gaat het vaak om een angstreactie die niet in verhouding staat tot de de situatie die de angst heeft opgewekt. Symptomen kunnen hevig zijn waardoor iemand niet meer normaal kan functioneren.

Ook kan het gaan om aanhoudende symptomen. Iemand voelt zich continu angstig of zenuwachtig waardoor ook het dagelijks functioneren, uw werk, of u sociale contacten verstoord worden.

Wilt u weten of u last heeft van een angststoornis? Bekijk dan of u een paar of meerdere van onderstaande symptomen bij uzelf opmerkt. Deze symptomen kunnen uiteraard ook bij andere stoornissen voorkomen. Wanneer deze symptomen een reactie zijn op angst, dan wordt dit een angststoornis genoemd.

Symptomen die vaak bij een angststoornis worden gezien zijn:

  • Fysieke pijn, waaronder buikpijn en hoofdpijn. Vaak als reactie op de zenuwen en stress.
  • Verstoorde nachtrust. U komt niet goed in slaap en wordt vaak wakker. U denkt dan na over datgene wat u angstig maakt.
  • Door de stress eet u minder of zelfs niet. 
  • U kunt zich niet goed concentreren en denkt alleen maar aan datgene dat uw angstig maakt.
  • U bent prikkelbaar en nerveus.

Wanneer een individu last heeft van een angststoornis is vaak behandeling nodig. Angststoornissen verdwijnen zelden vanzelf en behandeling is meestal nodig om de symptomen te verlichten. Daarnaast kan een angststoornis, wanneer onbehandeld, zich ook ontwikkelen tot een depressie.

Intramurale behandeling van conversiestoornis in Spanje

Er zijn verschillende soorten behandeling die mogelijk zijn om een angststoornis onder controle te krijgen met of zonder medicatie. Een therapeutische behandeling die in veel gevallen wordt toegepast door zijn effectiviteit, is cognitieve gedragstherapie.

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie gaat ervanuit dat uw gedachten en gevoelens omtrent een situatie determineren hoe u zich zal gedragen.Een voorbeeld hiervan is de gedachte of zorg te hebben om te vergeten wat u moet zeggen tijdens een presentatie. Als gevolg probeert u  de gehele presentatie te vermijden zodat u niet wordt blootgesteld aan uw angst.

Cognitieve gedragstherapie legt de focus op uw gedachten, gevoelens en emoties. Deze vorm van psychotherapie helpt u aan de hand van verschillende technieken denkpatronen te doorbreken, en zo anders over de beangstigende situatie te denken. 

Als gevolg zal ook uw gedrag veranderen. U zult misschien wel een presentatie geven en ondervinden dat u helemaal niet vergeet wat u moet zeggen. Zo wordt u direct geconfronteerd met u angst en heeft u de mogelijkheid uw gedrag zodanig te veranderen dat er geen angstreactie wordt opgeroepen. Wanneer u deze techniek, desensitisatie, een aantal malen hebt toegepast, zult u de beangstigende situatie lang niet zo beangstigend vinden.

Vaktherapie

Hoewel cognitieve gedragstherapie de meest voorkomende vorm van therapie is voor angststoornissen, zijn er ook andere vormen van therapie mogelijk. Ook deze kunnen effectief zijn.

Vaktherapie zijn therapieën waarbij het individu bepaalde handelingen of taken uitvoert om zo zijn of haar gedachten en zorgen te uiten. Dit kan bijvoorbeeld door creatief bezig te zijn door muziek of beeldende vorming. Ook hardlopen of sporten kan een therapeutisch werking hebben. Of vaktherapie bij het individu past, wordt in samenwerking met de psycholoog of specialist overlegd.

Vaak werkt een combinatie van therapie en medicatie het best. Dit wordt dan ook veelal bij ernstige angststoornissen toegepast. Door medicatie kunnen lichamelijke klachten tijdelijk worden verminderd, terwijl therapie blijvende veranderingen in de denkpatronen aanbrengt.

Het idee hierachter is om iemand medicatie toe te dienen zodat hij of zij zich beter voelt. Met therapie wordt dan dieper ingegaan op de oorzaak van de angst en hoe de huidige denkpatronen kunnen worden aangepast zodat deze in de toekomst geen hevige angstreactie veroorzaakt.

De medicatie die bij angststoornissen wordt gebruikt zijn antidepressiva. Deze vorm van medicatie wordt gebruikt om hevige angstgevoelens en de symptomen hiervan te onderdrukken.Het kan hierbij gaan om zenuwen, prikkelbaarheid en stress gevoelens. De medicatie brengt de stoffen in de hersenen van het individu in evenwicht waardoor het individu gezondere denkpatronen kan vormen. 

Voorbeelden van deze antidepressiva zijn imipramine, paroxetine en sertraline. Antidepressiva kunnen aan het begin angstgevoelens echter versterken. Dit merkt het individu vooral het eerste aantal weken. Om deze gevoelens en symptomen onder controle te houden worden meestal kalmeringsmiddelen voorgeschreven zoals diazepam.

Na 3 tot 4 weken worden pas positieve effecten van de antidepressiva opgemerkt. Wanneer dit het geval is, wordt aangeraden de medicatie langere tijd te slikken.

Bijwerkingen medicatie

Wanneer u samen met uw psycholoog of arts kiest voor antidepressiva om uw angststoornis symptomen te verminderen, kan dit voor een aantal bijwerkingen zorgen. Ieder individu ervaart bijwerkingen in verschillende mate. In de eerste paar weken zullen de bijwerkingen het sterkst zijn. Hierna zullen de bijwerkingen afnemen.

Een aantal bijwerkingen van bovengenoemde medicaties zijn:

  • Een verstoord slaappatroon. U slaapt ineens veel meer of juist veel minder.
  • U voelt u angstig en zweet meer dan normaal.
  • Last van uw maag en darmen
  • Gewichtstoename

Naast verschillende therapeutische behandelingen en medicatie, kunt u ook zelf symptomen verlichten. Er zijn verschillende handelingen en tips die een bewezen positief effect hebben op het minderen van angstgevoelens.

  • Praten over uw angst met vertrouwenspersoon kan de angst verlichten. Het feit dat u de angst heeft uitgesproken en heeft geaccepteerd kan opluchten.
  • Beweging zorgt ervoor dat er stofjes vrijkomen in de hersenen, zoals endorphins, die de gemoedstoestand positief beïnvloeden en gevoelens van stress verlagen.
  • Zorg dat u voldoende nachtrust krijgt. Iedereen is meer prikkelbaar wanneer hij of zij niet genoeg heeft geslapen. Voldoende slapen kan een aantal symptomen verminderen. 
  • Eet gezond  zodat u de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt. Dit draagt bij aan het functioneren van het lichaam.
  • Geen alcohol drugs of koffie. Deze stimulerende middelen hebben een averechts effect op angst. Uw symptomen kunnen hierdoor alsmaar versterkt worden.
  • Leer ontspanningsoefeningen te doen wanneer de angst toeslaat. Dit kunnen bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen zijn.
  • Ook kunt u uw gedachten opschrijven. Zo kunt u zien welke patronen er in uw gedachten aanwezig zijn en hoe deze gedachten angst veroorzaken. Ook kan het opluchten om gedachten op te schrijven en niet alsmaar in uw hoofd te hebben.

Heeft de behandeling een positief effect gehad op uw angststoornis? Heeft u door middel van medicatie en therapeutische behandelingen uw symptomen kunnen minderen en overheersen deze niet meer in uw dagelijks leven? Dan zullen een aantal dingen worden gedaan.

Ten eerste zal een plan worden opgesteld voor het geval symptomen en angstgevoelens terug keren. Door dit plan vooraf met uw specialist op te stellen weet  precies wat u moet doen wanneer zo’n geval zich voordoet.

Verder zal medicatie langzaam worden afgebouwd wanneer u minder of geen last meer heeft van uw stoornis. Dit moet echter altijd in overleg met een arts of specialist.